Beschrijving

„Witsen en zijn vriendenkring“ portretteert Willem Witsen (1860–1923) als het centrum van de Amsterdamse kunst- en literaire beweging rond 1900, vooral de Tachtigers en kring rond De Nieuwe Gids. Hoewel hij zelf nooit prominent als kunstenaar optrad, was hij de stille spil: hij organiseerde salons in zijn huis aan het Oosterpark, ondersteunde vrienden financieel, moedigde samenwerking aan en legde spectaculaire groepsportretten vast—zowel in foto als ets. Zijn vergaarde correspondentie (± 1200 brieven) en honderden foto’s bleven lange tijd ongepubliceerd tot deze studie er orde in bracht, en Witsens rol als sociale katalysator naar voren bracht.

Het boek combineert biografische elementen met analyses van beeldend werk: van de stadsgezichten en landschappen die hij schilderde, tot zijn fotografisch portretwerk van kunstenaars als Breitner, Israëls, Van Looy en schrijvers als Kloos en Verwey. Het toont hoe hij via zijn talenten als etser, fotograaf en muzikant de artistieke energie van zijn vriendenkring kanaliseerde, en zo een blijvende invloed uitoefende op de cultuurcirkel van zijn tijd – al bleef zijn eigen creatief oeuvre deels in de publieke schaduw. Hiermee biedt het boek een uniek venster op het creatieve klimaat van de Amsterdamse avant-garde rond 1900.