Beschrijving

In “De tragiek van een geheime dienst” wordt de rol en werkwijze van de Plaatselijke Inlichtingen Dienst (PID) in Nijmegen – onder de vlag van de BVD – kritisch onderzocht. Centraal staat de onthulling van Joop Tiel (alias Joop de Boer), die jarenlang als infiltrant opereerde binnen vredesbewegingen. Het boek beschrijft hoe agentschappen surveilleren, dossiers en foto’s aanleggen en deelnemen aan activistische groepen, met getuigenissen en bewijsstukken die hun methoden blootleggen.

De publicatie leidde tot een rechtszaak: PID-medewerkers stapten naar de rechter vanwege privacy-schending. Hoewel de rechter het maatschappelijk belang van openheid erkende, werd het diepgaand identificeren van agenten als onaanvaardbaar bestempeld. Een verspreidingsverbod werd opgelegd, wat later in hoger beroep stand hield: het recht op privacy van de betrokken agenten werd uiteindelijk zwaarder beoordeeld dan de openbaarheidsgedachte.

Het onderliggende dilemma vormt de kern van de tragiek: de spanning tussen het toegankelijk maken van informatie over geheime diensten en het waarborgen van individuele privacy. Openheid draagt bij aan democratische controle, maar blootstelling kan effectieve en veilige inlichtingenactiviteiten in gevaar brengen. Dat spanningsveld illustreert het narratief en de maatschappelijke betekenis van het boek.