Beschrijving

Lief en leed in een katholiek jongensinternaat In De kleine republiek neemt Lodewijk van Deyssel, pseudoniem van Karel Alberdingk Thijm, de lezer mee naar de katholieke kostschool Rolduc in het Limburgse Kerkrade, waar hij zelf als jongen verbleef. Het boek biedt een indringend en gedetailleerd verslag van het dagelijks leven op de school rond 1876, gezien door de ogen van de jonge Willem Tiessen. Van Deyssel beschrijft de strikte discipline, de vriendschappen en de eerste ontwakende gevoelens van de jongens, evenals de onderlinge rivaliteit en de autoritaire leraren. Met zijn kenmerkende stijl, rijk aan beeldspraak en indrukken, schetst hij een levendig portret van een gesloten, religieus jongensmilieu. De roman veroorzaakte bij de eerste publicatie in 1889 opschudding vanwege de expliciete weergave van homoseksuele gevoelens en werd aanvankelijk slechts in beperkte oplage verkocht. Pas jaren later werd het boek opnieuw uitgegeven, zij het in een gecensureerde versie. In 2024 verscheen er een hertaling van het oorspronkelijke werk, verrijkt met honderden historische foto’s van Rolduc, waardoor de lezer een nog completer beeld krijgt van het verleden en de setting van het verhaal.