Beschrijving

Het boek Attentional Correlates of Schizophrenia and Related Disorders (1982) van Robert J. van den Bosch richt zich op het vinden van objectieve indicatoren van psychopathologie, met name binnen het domein van de aandacht en informatieverwerking bij personen met schizofreniegerelateerde stoornissen. De auteur bespreekt eerst de diagnostische problematiek rond schizofrenie: hij laat zien hoe traditionele classificaties te kampen hebben met beperkte validiteit en voorspellende waarde, en pleit voor een benadering op het niveau van aandacht en informatieverwerking als mogelijke aanvullende invalshoek. In de kern van het onderzoek wordt aandacht gezien als een controleproces binnen de informatieverwerking van het centrale zenuwstelsel — en stoornissen daarin worden verondersteld samen te hangen met kwetsbaarheid voor psychotische stoornissen. Van den Bosch heeft een empirische studie uitgevoerd waarin verschillende groepen werden vergeleken: normale controlepersonen, mensen met neurose, mensen met niet-schizofrene psychose, personen met een schizotypische persoonlijkheidsstoornis en mensen met schizofrenie. Hij gebruikte meetinstrumenten zoals oogvolgbewegingen (smooth pursuit eye movements), reactietijd, continue prestatietesten en elektrofysiologische metingen zoals de contingente negatieve variatie. De bevindingen laten zien dat attentionele variabelen gedeeltelijk geassocieerd zijn met de ernst van de psychiatrische stoornis — hoe slechter de aandachtsprestaties, hoe groter de kans op een diagnostische categorie die klinisch als psychotisch wordt herkend. Echter, het bleek niet zo dat één enkele attentionele maat alomvattend het verschil tussen schizofrenie en andere stoornissen verklaart: de set van attentionele variabelen bleek eerder meervoudig dan eendimensionaal. Van den Bosch concludeert dat een polythetische classificatie — waarbij meerdere variabelen, waaronder aandachtsprestaties, worden gecombineerd — waarschijnlijk een vruchtbaarder pad is voor verder onderzoek naar schizofrenie en aanverwante stoornissen.