Beschrijving

Door nacht en ontijd: over de Ierse romans van S. Vestdijk van P. Kralt, is een literaire studie die zich richt op de Ierse romans van de Nederlandse schrijver Simon Vestdijk. Kralt onderzoekt hoe Vestdijks Ierse romans — met name Ierse nachten — thematisch en stilistisch verschillende lagen bevatten waarin mythologie, bijgeloof, identiteit en religie een belangrijke rol spelen.

De auteur legt uit hoe Vestdijk in deze romans het Ierse landschap en de cultuur gebruikt als achtergrond voor diepere existentiële en psychologische vraagstukken: het gevoel van vervreemding, het spanningsveld tussen individu en gemeenschap, en het verlangen naar betekenis. Daarbij komen ook de mixed heritage van personages (zoals Iers-Schotse afkomst) en de symboliek van tijdloosheid of ‘ontijd’ aan de orde — zoals blijkt uit motieven als een stilstaande klok, nachtelijke waakmomenten, vervloekingen en de confrontatie met het onzichtbare.

Verder onderzoekt Kralt de literaire betekenis van deze romans binnen Vestdijks oeuvre en binnen de Nederlandse literatuur in bredere zin. Hij bespreekt hoe de Ierse romans afwijken of juist aansluiten bij Vestdijks andere werk, op welke manier sociale aspecten (zoals landheer–huurderrelaties) aanwezig zijn, en hoe mythologische of religieuze projecties de persoonlijke worstelingen van de personages versterken. Het resultaat is een diepgravende interpretatie die zich niet beperkt tot inhoudelijke beschrijving, maar ook stijlelementen, symboliek en literaire positie meeneemt.