Beschrijving

In Het Democratische Beest onderzoekt Gerard Koolschijn de diepgewortelde kritiek die Plato had op de Atheense democratie. Plato beschouwde de democratie niet slechts als een politiek systeem, maar als een existentiële bedreiging voor de samenleving. Hij zag de democratie als een ‘beest’ dat werd gevoed door oppervlakkige verlangens en kortetermijnbehoeften, wat leidde tot chaos en onrechtvaardigheid. Deze visie wordt niet alleen gepresenteerd als een filosofisch standpunt, maar als een persoonlijke strijd van Plato, die zijn eigen tijd als moreel en intellectueel verzwakt beschouwde. Koolschijn belicht hoe Plato zijn filosofie inzet tegen de normen en waarden van de massa. Hij verwerpt het idee dat democratie gelijkstaat aan vrijheid en gelijkheid, en stelt in plaats daarvan een hiërarchisch systeem voor, waarin filosofen als ‘koningen’ de leiding nemen. Deze radicale visie komt tot uiting in zijn werken, waarin hij pleit voor een samenleving die wordt geleid door wijsheid en deugd, in plaats van door populaire opinie en economische belangen. Achter Plato’s dogmatische benadering schuilt echter een diep innerlijk conflict. Koolschijn toont aan dat Plato enerzijds het menselijke bestaan als ziek beschouwde, maar anderzijds bleef werken aan een betere wereld. Dit spanningsveld maakt zijn denken complex en menselijk. In een tijd waarin democratieën onder druk staan en publieke opinie polariseert, biedt Plato’s radicale kritiek een ongemakkelijke maar urgente spiegel voor ons eigen tijdsgewricht.