Beschrijving

De roman vertelt het verhaal van Rubião, een eenvoudige leraar uit Minas Gerais die onverwacht fortuin en prestige erft van zijn vriend, de filosoof Quincas Borba. Met het geld verhuist hij naar Rio de Janeiro, waar hij zich probeert in te passen in de wereld van de elite. Zijn naïviteit en goedgelovigheid maken hem echter kwetsbaar voor misleiding en teleurstellingen. Centrale rol speelt de filosofie van Quincas Borba, het zogenaamde Humanitisme, een satirische parodie op eigentijdse stromingen. De kern ervan is de spreuk “Aan de overwinnaar de aardappelen”: een absurde rechtvaardiging van strijd en egoïsme die in de roman als leidraad fungeert voor de keuzes en gedragingen van de personages. Daarmee onderzoekt Machado de Assis op ironische wijze thema’s als macht, zelfbedrog en de absurditeit van menselijke overtuigingen. Rubião’s tragische ondergang vormt de kern van het boek: langzaam verliest hij niet alleen zijn rijkdom en vrienden, maar ook zijn verstand. Zijn lot illustreert de ironische en soms meedogenloze manier waarop Machado de Assis de menselijke zwakheden blootlegt. Het resultaat is een roman die tegelijkertijd filosofisch, komisch en diep tragisch is, en tot de hoogtepunten van de Braziliaanse literatuur behoort.